Mobbing w pracy – jak mu przeciwdziałać?

1 na 5 badanych przez Pracuj.pl osób deklaruje, że w pracy doświadczył osobiście mobbingu. Kobiety wyraźnie częściej (24%) od mężczyzn (15%) przyznają, że spotkały się z taką sytuacją. Jednocześnie respondenci i respondentki w podobnej sytuacji deklarują, że byli świadkami mobbingu ich współpracowników (12% kobiet i 13% mężczyzn).

Źródło: badanie Pracuj.pl, n=reprezentatywna grupa 1790 pracujących Polaków, październik 2022.

Najczęściej doświadczenie mobbingu deklaruje grupa pracowników w przedziale wiekowym 35-44. Warto zwrócić uwagę, że pod kątem poziomu edukacji, to osoby z wyższym wykształceniem najczęściej spotykały się z działaniami mobbingowymi, z czego istotnie częściej to kobiety (27%) niż mężczyźni (18%).

Powyższe dane pokazują, że problem mobbingu w pracy jest obecny w polskich firmach i nie należy go bagatelizować.

W innym badaniu Specjaliści z UCE RESEARCH i platformy e-Psycholodzy.pl zapytali ponad tysiąc Polaków, czy doświadczyli jednej z 19 konkretnych form przemocy mających cechy mobbingu. Okazało się, że 40% respondentów odpowiedziała twierdząco.

Analiza zebranych odpowiedzi wykazała, że polscy pracownicy doświadczają najczęściej następujących form mobbingu:

1. • Krzyków, przekleństw i wyzwisk (13%).
   • Przydzielania bezsensownych zadań (12,1%).
   • Obmawiania i rozsiewania plotek (12%).
   • Wydawania sprzecznych poleceń (9,3%).
   • Komentarzy świadczących o zazdrości lub zawiści (8,5%).

Przyczyny obecności zachowań mobbingowych w polskich firmach są różne.

Jedną z nich jest niska świadomość pracowników na temat tego, czym są zachowania mobbingowe.  To usypia ich czujność w zakresie rozpoznawania znamion przemocy podczas pracy i powoduje, że nie decydują się na jakąkolwiek interwencję.

Drugą przyczyną jest brak wiedzy odnośnie tego, w jaki sposób można sobie radzić w kontakcie z mobberem. Nie we wszystkich firmach mówi się o profilaktyce mobbingu, niewiele organizacji ma wdrożone procedury antymobbingowe, które w jasny sposób wyznaczają ścieżkę postępowania w takich sytuacjach.

Kolejna przyczyna to obawa pracowników, żeby poruszać trudny dla nich temat. Koszty emocjonalne związane z rozwiązaniem problemu są dla nich zbyt duże w kontekście potencjalnych zysków. Badania pokazują, że większość pracowników, którzy zgłaszają sytuacje, w których doświadczyli mobbingu, robią to w momencie rezygnacji lub zmiany pracy. Tak, by nie mieć już kontaktu z mobberem.

Ale najważniejszą przyczyną tego, że mobbing w firmach istnieje, jest społeczne przyzwolenie na tego typu zachowania. Osoby, które doświadczają mobbingu boją się zareagować, bo nie chcą eskalacji agresji. Natomiast osoby, które są świadkami takich zachowań wobec innych również przechodzą nad tym do porządku dziennego, ponieważ nie chcą mieć dodatkowych problemów i obawiają się negatywnych skutków swojego zaangażowania.

I w tym miejscu pojawia się nasza gra Prosto z Mostu mobbing. Poprzez rozgrywki chcemy uczulić wszystkich pracowników, a szczególnie tych, którzy mają rolę liderów, na to, że niektóre ich zachowania mogą być odebrane jako zachowania mobbingowe. Bywa bowiem, że w obliczu presji czasu, nacisków na wykonanie zadania, uruchamiają się w nich takie reakcje, które wykraczają poza standardy partnerskiej komunikacji. Jeżeli są częste, uporczywe dla innych pracowników mogą zostać zdefiniowane jako zachowania przemocowe o symptomach mobbingu.

Grając w Prosto z mostu chcemy też nauczyć pracowników reagowania na pierwsze symptomy zachowań mobbingowych, których doświadczają lub których są świadkami. Chcemy dać im narzędzie w postaci technik komunikacyjnych, dzięki którym w nieagresywny sposób postawią granicę. Chcemy dać im odwagę w rozszerzaniu swojej strefy wpływu na te sytuacje.